fields-g3474d9c2d_1920

Twierdza Przemyśl była jednym z najpotężniejszych obiektów obronnych w Europie na przełomie XIX i XX wieku. Odegrała ona ważną rolę w latach 1914-1915, kiedy to o Przemyśl toczyły się ciężkie walki. Do dziś wokół miasta zachowało się wiele fortów i obiektów obronnych, które przypominają o tym potężnym oblężeniu. Co warto wiedzieć na temat Twierdzy Przemyśl? Dla kogo wycieczki jej śladem będą dobrym rozwiązaniem?

Twierdza Przemyśl i jej dzieje

Twierdza Przemyśl powstawała etapami od połowy XIX, aż po początek XX wieku. Decyzja o jej budowie zapadła w 1850 roku, gdy stosunki między Austrią a Rosją zaczęły się pogarszać. W pierwszej kolejności postawiono na wały, które otoczyły cały Przemyśl, oraz na obiekty forteczne, które miały je zabezpieczać. Ponieważ w drugiej połowie XIX wieku technika wojskowa rozwijała się bardzo szybko, już w latach 70. XIX wieku zrezygnowano z ciągłych umocnień wałowych, a postawiono na system składający się z fortów, budowanych w niewielkiej odległości od siebie. Od 1873 roku rozpoczęto budowę ceglano-ziemnych fortów. Powstawały one w odległości od 4 do 10 km od centrum miasta, tworząc duży pierścień o obwodzie osiągającym długość 45 kilometrów. Łącznie forty mogły ochronić obszar o powierzchni 150 kilometrów kwadratowych, co dla Przemyśla (traktowanego jako „brama Węgier”) miało ogromne znaczenie. Dodatkowo w mieście pojawił się silny garnizon, którym dowodził generał Anton Werner.

Twierdza została rozbudowana na początku XX wieku. Gdy zaczynała się I wojna światowa, Przemyśl otoczony był 15 głównymi fortami (7 pancernymi i 8 artyleryjskimi) oraz 27 fortami wspierającymi, przeznaczonych głównie dla piechoty. Całość uzupełniały stanowiska ciężkiej artylerii oraz wspomniane już wały z XIX wieku, wzmocnione nowymi fortami betonowymi (m.in. fortem „Zniesienie). Taki system umocnień obejmował nie tylko całe miasto, ale najważniejszą dla Przemyśla infrastrukturę – mosty, lotnisko oraz najważniejsze trakty komunikacyjne. A ponieważ na bieżąco modernizowano poszczególne obiekty, w chwili wybuchu I wojny światowej, Przemyśl mógł się pochwalić trzecią pod względem wielkości twierdzą w Europie. O tym, jak nowoczesny był to obiekt, świadczyć może przebieg działań wojennych. Dwa pierwsze oblężenia zakończyły się klęską Rosjan. To, że udało im się jednak zająć miasto, wynikało głównie z faktu, iż obrońcom twierdzy kończyło się jedzenie. Car Mikołaj długo nie nacieszył się Przemyślem. Po trzech miesiącach nadciągnęły niemiecko-austriackie oddziały spod Gorlic, wyposażone m.in. w ciężkie działa polowe (nazywane Grubymi Bertami). Intensywny ostrzał zmusił Rosjan do opuszczenia Przemyśla, a miasto wróciło pod panowanie Habsburgów.

Szlakiem Twierdzy Przemyśl – co warto zobaczyć?

Obiekty forteczne wchodzące w skład Twierdzy Przemyśl, są obecnie cennymi pamiątkami i atrakcjami turystycznymi. Które z nich warto zobaczyć? Wśród najciekawszych obiektów na Szlaku Twierdzy Przemyśl znajduje się fort artyleryjski „Łętownia”. Został on zbudowany w latach 80. XIX wieku i był pierwszym obiektem, przy którego budowie wykorzystano beton. Wrażenie robią także ruiny fortu „Orzechowce” oraz dwuwałowy fort „Duńkowiczki”, utrzymany w bardzo dobrym stanie. Ruiny fortu pancernego „San Rideau” oraz fort artyleryjski „Werner” (służący obecnie jako muzeum) to kolejne atrakcje, którym w trakcie wycieczki śladami Twierdzy Przemyśl warto poświęcić swój czas. Jednym z najmłodszych obiektów na szlaku jest fort artyleryjski „Łuczyce”, zbudowany w pośpiechu tuż przed wybuchem wojny. Zabudowanie to jest jednocześnie ciekawym punktem widokowym, z którego można podziwiać Przemyśl i okolice. Warto też wybrać się na wzgórze „Zniesienie”, znane z pięknych widoków oraz terenów spacerowych. I tu zachowały się pozostałości fortu, któremu warto poświęcić swój czas.

Twierdza Przemyśl odegrała w dziejach Podkarpacia rolę bardzo ważną. Do dziś o jej historii przypominają ciekawe obiekty, które łączy trasa turystyczna. Warto się na nią wybrać i poznać burzliwe dzieje ziemi przemyskiej, a także przyjrzeć się rozwiązaniom, jakie zastosowano w poszczególnych fortach. Ten zabytek militarny zrobi wrażenie nie tylko na miłośnikach historii i militariów.

Related Posts

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Required fields are marked *